Ale ê j dobri novyny

Golovnoû podiêû mynulogo tyžnâ v našij kraïni bula, zvisno, pres-konferenciâ prezydenta Ukraïny pana Zelensʹkogo. Bagato hto prokomentuvav cû rozmovu, âka ne mala b žodnogo značennâ dlâ rozvytku deržavy, âkby ne možlyvistʹ porivnânnâ z podibnymy zahodamy v inšyh kulʹturah. A, oskilʹky ukraïnsʹka latynka – ce same pro kulʹturu ta, vybačte, mentalʹnistʹ, to nam same čas podyvytysʹ na ce šou vidpovidnym čynom.

Zvisno, polityčni analityky – naskilʹky ce vyznačennâ možna zastosuvaty do tyh, hto komentuê polityčni podiï v Ukraïni – vže skazaly svoï slova, i ne odnu tysâču sliv. Ale majže nihto ne zvernuv uvagu na važlyvistʹ formy dyskusiï. Tobto câ pres-konferenciâ ê kvintesenciêû sučasnogo stanu vidnošennâ do vlady v ukraïnsʹkomu suspilʹstvi.

 ne čuv, ŝob prezydenta publično «v» čy «na» poslaly. Ale, napryklad, brehunom, prosto v oči jogo nazvaly… Tobto, vidbuvalasâ normalʹna dyskusiâ, âk oto my zvykly u televiziï, v šusteriv. Vsi pam’âtaly, zvisno, ŝo pered nymy prezydent, i tomu â b ne zdyvuvavsâ, âkŝo htosʹ by taky skazav «Prošu, pane prezydent, jditʹ v dupu»… same tak: na Vy, «pane» ta vičlyvo. Vse ž taky kulʹturni lûdy, hulê.

Ale absolûtno zrozumilym ê te, ŝo podibnyj stylʹ spilkuvannâ četvertoï vlady z drugoû, tobto prostyh takyh-sobi žurnalistiv (vidibranyh zazdalegidʹ!) z peršoû osoboû deržavy nemožlyvyj v inšyh častynah kolyšnʹoï rosijsʹkoï imperiï. Tam prosto ne uâvlâûtʹ, ŝo take vzagali možlyvo. Nu, tobto ŝob obydvi storony tak ni v ŝo ne stavyly vladu… Sakralʹnu vladu! Âka zavždy kraŝe znaê, ŝo tobi treba! Do âkoï ty možš zvertatysʹ lyše znâvšy kapelûha ta z kolin!

My, ukraïnci, realʹno ne uâvlâêmo, ŝo vidbuvaêtʹsâ v golovah našyh susidiv na pivnič ta shid, až do Kytaû ta, napryklad, Dalʹnʹogo Shodu RF, âkyj ê, vidmitymo v dužkah, okremoû de-fakto deržavoû. Zdaêtʹsâ, my stolittâmy buly razom (dâky B. Hmelʹnycʹkomu ta inšym, v tomu čysli mudromu naridu). Zdaêtʹsâ, osʹ-osʹ my mogly povernutysâ v obijmy «staršogo brata», ŝo narodyvsâ pizniše. Ta i na opytuvannâ z cinnostej âkŝo dyvytysʹ, my vse ŝe desʹ poruč… poruč z prirvoû, zvidky do nas volaûtʹ vtopleni v rozvynutomu socializmi.

Vse tak.

Ale.

Stavlennâ do vlady v nas zminylosâ. A ce – odyn z nebagatʹoh faktoriv, âkyj vyznačaê dolû suspilʹstva. Sluhajte, Zelensʹkyj – ce takyj čynovnyk… ni, ce takyj čuvak, âkogo ukraïnci najnâly vykonuvaty robotu prezydenta. Ne bilʹše. Prosto najnâtyj menedžer. I jogo ne te ŝo v pryncypi možna zvilʹnyty – tak, možna, ale dorogo, kontrakt takyj. Ale Zelensʹkomu možna pokazuvaty faky, perebyvaty, demonstratyvno govoryty z nym paralelʹno. A golovne znaête ŝo? Ŝo vin ne obražaêtʹsâ. Vin pryjmaê take stavlennâ. A hulê ni? Čy, može, ne pokazuê, ŝo obražaêtʹsâ – bajduže, ot meni realʹno fioletovo, ŝo vin tam naspravdi vidčuvaê. Ta navitʹ potim âkŝo ŝo j robytʹ, to načebto to ne vin.

Ale tak pryjnâto, ŝo pid čas rozmovy vsi pogodžuûtʹsâ: prezydent – to ê takyj najnâtyj čynovnyk.

Čy ce dobre? Zvisno, ce dobre! Tobto, duže pogano, ŝo Zelenskyj v nas takyj nezdara-prezydent. A osʹ dobre te, ŝo suspilʹstvo, zdaêtʹsâ, zumilo ostatočno skynuty z sebe tysâčolitnij tâgar sakralʹnosti vlady. Ŝo my nihto, a vony – bog.

Zdavalosâ, ŝo ce bulo nemožlyvym. Âk ce – postavyty pid sumniv nebesne pohodžennâ nehaj ne persony, ale posady. Ce ž PREZYDENT!
A vyâvylosâ, ŝo nemaê problem. «Prezydent? Mer? Prem’êr-ministr? Nu to j ŝo? Ot vy mene sûdy sluhajte…»

Zaraz zdaêtʹsâ, ŝo latynka tak samo daleka, âk bulo take stavlennâ do posady prezydenta navitʹ desâtʹ rokiv tomu. Ale vse zminylosʹ. Nihto j ne pomityv, âk.

Ale osʹ my tut.

V kraïni, de, âk i v budʹ-âkomu cyvilizovanomu suspilʹstvi, do vladnyh posad ta lûdej na nyh stavlâtʹsâ, skažymo tak, spokijno, bez piïtetu.
Tak samo odnogo razu my ozyrnemosâ navkrugy – a naša mova vže pyšetʹsâ latynkoû. I tak samo naši pivnično-shidni susidy ničogo ne zrozumiûtʹ.

A my opynemosâ v normalʹnij cyvilizaciï ŝe odnym bokom, zalyšyvšy rusʹkyj mir v tij prirvi, de vin zaraz ê. Ale vže bez nas.

Ŝe trohy, druzi. Ruh ê, i jogo ne spynyty.

Lyše davajte nasupnogo razu vse ž taky oberemo na posadu prezydenta âkogosʹ normalʹnogo menedžera, a ne oteto osʹ.

Tekst: Borys Šavlov